کۆد، بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنییە، تێیدا شرۆڤەیەکی بەڵگەنامەیی: (ئاینیی، مێژوویی، فەلسەفیی، زانستیی) ئەو چەمک و دیاریدە سروشتی و سەروسروشتییانە دەکات، کە لە ژیان و گەردووندا ڕوودەدەن و مرۆڤ هەندێ جار سڵ لە باسکردنیان دەکاتەوە...
کۆد
گەشتێکی ڕووناک
بە دیوە تاریکەکەی گەردووندا...!
کۆد

بەرنامەی ترۆمبێل
ترۆمبێل بەرنامەیەکی هەفتانەی کوردساتە، کە نووسەر و هونەرمەند و کەسایەتییە ناسراوەکان باس لە ئەزموونی خۆیان لەگەڵ ترۆمبێل و شۆفێری دەکەن. جگە لەوەش، لە هەر ئەڵقەیەکدا باس لە تایبەتمەندییەکانی ئۆتۆمبێلێک دەکرێت.

سەرۆکی ئەمریکا دەڵێت: پڕۆسەی چەکدانانی حـ.ـەمـ.ـاس بەخێرای ئەنجامدەدرێت و رەنگە توندوتیژی لێبکەوێتەوە.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا لە کۆشکی سپی بە رۆژنامەنووسانی رایگەیاند، بە شێوەی راستەوخۆ حەماس لەسەر ئاستی باڵا لەگەڵ ئیدارەکەم قسەی کردووە و پێمان راگەیاندووە دەبێت بەخێرای چەک دابنێن، هاوکات رەنگە توندوتیژی لێبکەوێتەوە.
وتیشی، رەنگە حەماس تەرمی هەموو بارمتەکانی لەبەردەست نەمابێت، هەروەها چاودێری ئەو بزوتنەوەیە دەکەین کە پاپەندی رێککەوتنی غەززە دەبێت یاخود نا.
دۆناڵد ترەمپ ئاماژەی بەوەشکرد، حەماس ئەوە دەزانێت ئەگەر شتێکی نەخوازراو روبدات لەبارەی غەززەوە من بەرگەی ناگرم.
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە بارەگای مەکتەبی سیاسی لە هەولێر پێشوازی لە پاتریک دۆرێڵ، باڵیۆزی فەرەنسا لە عیراق کرد.
لە دیدارێکدا کە دەرباز کۆسرەت رەسوڵ، لێپرسراوی مەکتەبی پەیوەندییەکان و شاڵاو کۆسرەت رەسوڵ ئامادەیبوون، جەخت لە پەرەپێدانی پەیوەندییە مێژووییەکانی نێوان هەردوولا کرایەوە.
لەبارەی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێمی کوردستان، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایگەیاند، یەکێتی هەر لە سەرەتاوە لەگەڵ پێکهێنانی حکومەتێکی بەهێز و خزمەتگوزار و دادپەروەر بووە کە بتوانێت لە ئاست داواکاری و خواستی هەموواندا بێت و ببێتە مایەی سەقامگیریی زیاتر نەک لێکترازان، بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش هەموو هەوڵێکمان داوە و ناشمانەوێت لە دەرەوەی ئەم بەها باڵایانە هەنگاوێک بنێین کە دواتر بە زیان بۆ گەلەکەمان بشکێتەوە، چونکە بە دڵنیاییەوە ئەو بەڵێنانەی بە خەڵکە خۆشەویستەکەمان داوە دەبێت رەنگبداتەوە لە حکومەتی داهاتوودا.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا جەخت لە ئەنجامدانی هەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد لە عیراق کرایەوە و بافڵ جەلال تاڵەبانی وتی، خەمی ئێمە لە بەغداد خەمی خەڵکی کوردستانە، بۆیە بەهێزی یەکێتی لە بەغداد بەهێزی پێگەی کورد و پاراستنی مافە رەواکانی گەلەکەمانە.
وەزارەتی خوێندنی باڵای تاڵیبان راگەیاندوە 679 کتێبی ئەکادیمی لە زانکۆ حکومی و تایبەتەکانی ئەفغانستان قەدەغە دەکات و ئاماژەی بەوەشکردووە، دوای ئەوەی لەلایەن لیژنەیەکی پیشەیی کە لە زانایانی ئایینی و پرۆفیسۆری یاسا و رۆشنبیری ئیسلامی پێکهاتوون پێداچوونەوەیان بۆ کراوە ئەو بڕیارەیان داوە.
وەزارەتەکە لە راگەیەندراوێكی بڵاوکردوەتەوە و تێیدا هاتووە؛ ناوی تەواوی کتێبەکانی کە قەدەغەی کردون رەوانەی زانکۆ حکومی و تایبەتەکان کردووە و داواشی کردوە؛ زانکۆکان لەبری ئەو کتێبانە، کتێبی دیکە بەکاربهێنن کە لەگەڵ یاسای ئیسلامی و سیاسەتەکانی حکومەتی تاڵیباندا دەگونجێت.
ئاماژەیان بەوەکردوە؛ زانایانی ئایینی و مامۆستایانی یاسا و ڕۆشنبیری ئیسلامی، پێداچوونەوەیان بەو کتێبانەدا کردووە بۆ "ناوەڕۆکی باوەڕ، فیکری، ئایینی، سیاسی، کولتووری و زانستی" و دواتر بڕیاری قەدەغەکردنیان دراوە .
بە گوێرەی راگەیەندراوەکە، تاڵیبان ئەو کتێبانەیان دەستنیشان نەکرد کە دەیانەوێت، بەڵام رایگەیاندووە کە کتێبی جێگرەوە لە رێگەی لیژنەیەکی پێداچوونەوەوە دەستنیشاندەکریت و بۆ زانکۆکان دەنێردرێت.
ئەو کتێبانەی کە تاڵیبان قەدەغەیان کردون، چەندین بوار لە خۆدەگرن لەوانە؛ ئابووری، کۆمەڵناسی، یاسا، هونەر، زانستە کۆمەڵایەتییەکان، پەیوەندییەکان، ڕۆژنامەگەری و ئەدەب.
ناوی بەشێک لە کتێبە قەدەغەکراوەکان بریتین؛ لە پرەنسیپەکانی یاسا، بناغەکانی ئابووریی رێکخراوەیی، گەشەسەندنی بەردەوامی نێودەوڵەتی، کۆمەڵناسی رێکخراوەکان، کۆمەڵناسی هونەر و کۆمەڵناسی سیاسی، بنەماکانی ئەنترۆپۆلۆژی، بیری سیاسی لە سەدەی بیستەم، جوانیناسی و فەلسەفەی هونەر و سەدان ناونیشانی دیکە.
ئەم بڕیارەی تاڵیبان لە کاتێکدایە لە چەند رۆژی رابردوودا، وەزارەتی خوێندنی باڵای وڵاتەکە بەکارهێنانی مۆبایلی زیرەکیشی لە خوێندکاران قەدەغەکرد و بۆ ماوەیەکی کاتیش بەکارهێنانی ئینتەرنێتی لە تەواوی وڵاتدا وەستاند.
قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆک وەزیران بە جیا لەگەڵ هەر یەکە لە عیرفان سدیق، باڵیۆزی بەریتانیا و پاتریک دۆرێل، باڵیۆزی فەرەنسا لە عیراق کۆبووەوە و لە کۆبوونەوەکاندا تاوتوێی رەوشی ناوچەکە و پرسی هەڵبژاردنەکانی عیراق کرا.
لە هەردوو کۆبوونەوەکەدا کە ئەمڕۆ لە هەولێر بەڕێوەچوون، ئاڵۆگۆڕی بیروڕا کرا لەبارەی دواین گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە، بە گرنگییەوە باس لە کۆتاییهاتنی جەنگی غەززە کرا و هیواخوازرا کە کۆتاییهاتنی ئەم جەنگە سەرەتایەکی باش بێت بۆ چەسپاندنی ئاشتی و سەقامگیرییەکی گشتگیر لە ناوچەکەدا.
لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکاندا گفتوگۆکرا لەبارەی پەیوەندییەکانی هەرێم و بەغدا. جێگری سەرۆک وەزیران بە ئاماژەدان بە رێککەوتن لەسەر پرسی نەوت و دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنەوەی نەوت، روونیکردەوە کە هەموو هەوڵێک دەدەن کە ئەو لێکتێگەیشتنەی لەنێوان هەردوولادا دروست بووە وەک دەرفەتێک بقۆزنەوە بۆ چارەسەرکردنی ریشەیی ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و بەغداد و بە تایبەتیش گەرەنتیکردنی موچە و بەشە بودجەی هەرێمی کوردستان.
لە بەشێکی دیکەی هەردوو کۆبووەنەوەکەدا باسی هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق کرا، قوباد تاڵەبانی رایگەیاند، بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد لە رەوشێكی ئارام و بە دوور لە بارگرژی، زۆر گرنگە بۆ سەقامگیری عیراق و پێکهێنانی حکومەتێکی کارا کە جێی رەزامەندیی هەموو پێکهاتەکانی عیراق بێت، هیواشی خواست خەڵکی کوردستان و عیراق بە رێژەیەکی بەرچاو بەشداری لە هەڵبژاردنەکاندا بکەن و بڕیار لە چارەنووسی چوار ساڵی داهاتووی خۆیان و وڵاتەکەیان بدەن.
دوای خۆپیشاندانە بەردەوامەکانی هاووڵاتییانی کۆماری ماداگاسکار، بە تایبەت نەوەی زێد سەرئەنجام سەرۆک ناچاربوو، وڵاتەکەی بە فڕۆکەیەکی فەرەنسی بەجێبهێڵێت و ئاژانسی رۆیتەرزیش رایگەیاندووە؛ سوپا دەسەڵاتی گرتوەتە دەست و بڕیار وایە لە ماوەی 60 رۆژدا هەڵبژاردن ئەنجامبدرێت.
ئەمڕۆ سێشەممە، ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویکردوەتەوە، دوای بە جێهیشتنی وڵاتەکەی لەلایەن ئەندری راجۆلینا، سەرۆک کۆمارەوە، خۆپیشاندەرانە بە بەشێک لە ئامانجەکانیان گەیشتن و لە ئێستادا سوپا دەسەڵاتی گرتوەتە دەست و دادگای دەستوری وڵاتەکەش داوای هەڵبژاردنی پێشوەختە دەکات.
ماداگاسکار یەکێکە لە وڵاتە هەژارنشینکانی ئەفریقا و بە گوێرەی زانیاریەکان زیاتر لە ٪75 یان هەژارن و بەهۆی خراپی رەوشیان و نەبونی خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان، زیاتر لە مانگێک خۆپیشاندانیان دەستپێکردوە.
خۆپیشاندانەکە لەلایەن نەوەی زێدەوە سەرپەرشتی دەکرێت؛ کە ئەو کەسانە دەگرێتەوە رێیکەوتی لەدایبونیان لە نێوان ساڵانی 1990 بۆ 2010 دایە و بەرکەوتەی سەرەکیان هەبووە لەگەڵ گەشەکردنی موبایلە زیرەکەکان و تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان.