دۆناڵد ترەمپ و ڤۆلۆدیمێر زیلینسکی لە كۆشكی سپی کۆبوونەوە و تاوتوێی کۆتاییهێنان بە جەنگی ئۆکراینیان کرد.

 دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا لە کۆبوونەوەکەدا رایگەیاند: دەمانەوێت جەنگی ئۆكراین كۆتاییبێت و لە توانامدایە ئەو جەنگە کۆتایی پێبهێنم.

وتیشی، لە هەنگاریا لەگەڵ سەرۆکی روسیا کۆدەبمەوە و پرسی راگرتنی شەڕ لە ئۆکراین لەگەڵ پوتن تاوتوێ ئەکەم و هەوڵدەدەم بۆ کۆبوونەوەی سێقۆڵی لەگەڵ سەرۆکی روسیا و ئۆکراین.

دۆناڵد ترەمپ ئاماژەی بەوەکرد، رەوشی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە جەنگی ئۆکراین ئاڵۆزترە بەڵام توانیمان سەرکوتووبین، بەڵام هەوڵبدەین کینە لە دڵی پوتن و زیلینسکی لابدەین.

لە بەرانبەردا ڤۆلۆدیمێر زیلینسکی رایگەیاند، پێم وانییە پوتن بیەوێت جەنگ كۆتاییبێت و ئەو بەهیچ شێوەیەک ئامادەی ئاشتی نییە.

ئاشکراشیکرد، ترەمپ هاوشێوەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەتوانێت شەڕی ئۆكراینیش رابگرێت.

سەبارەت بە دابینکردنی موشەکی تۆماهۆک بۆ ئۆکراین، ترەمپ ئەوەی خستەڕوو، دابینكردنی موشەكی تۆماهۆك بۆ ئۆكراین ئاسان نییە و هیوادارم پێویستمان بەو هەنگاوە نەبێت، هەروەها پابەندی پاراستنی یەدەگی ئەمریكام لە موشەكی تۆماهۆك و درۆن.

زیلینسکی داوای لە ترەمپ کرد ئەو موشەکەیان پێبدات و رایگەیاند، پێویستیان بە موشەكی تۆماهۆكە و ئامادەن درۆنی دروستكراوی ئۆكراین بدەنە ئەمریكا.

هێڵی ئاسمانی تورکش ئێرلاین گەشتە ئاسمانییەکانی لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی دەست پێ ئەکاتەوە و هەفتانە چوار گەشت لەنێوان فڕۆکەخانی نێودەوڵەتیی سلێمانی و ئیستەنبوڵی تورکیا ئەنجامدەدرێت.

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی بڵاویکردەوە، بەپێی ئەو خشتەیەی لەلایەن 'هێڵی ئاسمانی تورکش ئێرلاین'ـەوە بۆ فڕۆکەخانەکە نێردراوە، وابڕیارە رۆژی 3ـی11ـی ئەمساڵ، گەشتەکانی نێوان ئیستەنبوڵ-سلێمانی بەپێچەوانەشەوە دەستپێبکەنەوە.

ئاماژەی بەوەشکردووە، لە سەرەتایی دەستپێکردنەوەی گەشتەکان هەفتانە چوار گەشتی ئاسمانی لە نێوان سلێمانی-ئیستەنبوڵ ئەنجامدەدرێت.

ئەمە لە کاتێكدایە زیاتر لە دوو ساڵە وڵاتی تورکیا، بە بیانوی سیاسی، گەشتەکانی بۆ فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی راگرتووە و چەندین جاریش راگرتنەکەی درێژکردوەتەوە.

سبەینێ‌ لە شاری ئامەدی باكوری كوردستان پێشانگەیەكی كتێب دەكرێتەوە، كتێبی كورد و عەرەبی  مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد یش بە زمانی تورکی لە پیشانگەكە بڵاودەکرێتەوە.

بڕیارە سبەینێ‌ شەممە پیشانگەی نێودەوڵەتی میزۆپۆتامیا بۆ كتێب لە شاری ئامەدی باكوری كوردستان  بە بەشداری80 ناوەندی چاپ و بڵاوكردنەوە بكرێتەوە و ماوەی نۆ رۆژ بەردەوام دەبێت.

لە پیشانگەكەدا كتێبی "كورد و عەرەب"ی نوسەر و روناكبیری گەورەی كورد مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد  بە زمانی توركی و كوردی بە پیتی لاتینی بڵاودەكرێتەوە، كە لەلایەن ئیبراهیم ئەحمەد فاوندەیشن بە هاوكاری دەزگای چاپەمەنی لیز لە شاری ئامەد چاپكراوە.

هاوكات لەلایەن بوار نورەدین، كۆڕێكیش بە ناونیشانی"نەخشە رێگەی پێكەوەژیان لە نامیلكەیەكی 88 ساڵ لەمەوبەر"، لەسەر كتێبی "كورد و عەرەب" پێشكەش دەكرێت.

دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند، هیوا دەخوازن سعودیە پەیوەستبێت بە هاتنە ناو رێککەوتنەکانی ئەبراهام و جەختیشیکردەوە بەم نزیکانە رێککەوتنەکە فراوانتر دەبێت .

ئەمڕۆ هەینی، سەرۆکی ئەمریکا بە کەناڵی فۆکس نیوزی راگەیاندووە؛ بەم زووانە ئاگاداری فراوانکردنی رێککەوتنامەی ئیبراهیمی دەبن، ترەمپ ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر سعودیە پەیوەندی بە رێککەوتنامەکەوە بکات بۆ ئاساییکردنەوەی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکانی لەگەڵ ئیسرائیل، ئەوا وڵاتانی دیکەش بەشداری دەکەن.

پێشتریش ترەمپ رایگەیاندبوو، چەند وڵاتێکی دیکەش ئامادەییان دەربریوە بۆ هاتنە ناو رێککەوتنەکە، ژمارەیەکی تریش خواستیان هەیە بۆ هاتنە ناوی.

رێكکەوتننامەی ئیبراهیم یان رێككەوتننامەكانی ئیبراهیم، گەرچی مێژوەکەی زۆر کۆنە، بەڵام ەل ساڵی 2020وە بە جدی کاری تێدادەکرێت و کۆمەڵێک رێکكەوتننامەی دیپلۆماسییە، کە لەنێوان ئیسرائیل و ژمارەیەك وڵاتی عەرەبی و موسڵمان ئیمزا کراوە

ئەو رێکكەوتننامانە بە شێوەیەکی رەسمی پەیوەندیی دیپلۆماسیی نێوان ئەو وڵاتانە و ئیسرائیلی ئاسایی کردەوە، کە زۆربەیان لەدوای سەرهەڵدانی شەڕی عەرەب - ئیسرائیلەوە، دانیان بە دەوڵەتی ئیسرائیلدا نەنابوو یاخود یان پەیوەندیی دیپلۆماسییان لەگەڵدا نەبوو.

ڕێکكەوتننامەكە سەرەتا لە 15ی ئابی 2020دا لەنێوان ئیسرائیل و ئیمارات راگەیەندرا، دواتر لە 15ی ئەیلەولی 2020دا، رێکكەوتننامەکان بەفەرمی لە کۆشکی سپی لە واشنتۆن ئیمزا کران و  دواتر بەحرەین چووە ناو ئەو رێکكەوتننامەیە و لە دواییشدا سوودان و مەغریب بەشدارییان کرد و سعودیەش بەڵێنی بەشداریکردنی داوە، بەڵآم تا ئێستا بە رەسمی رای نەگەیاندوە.

 

سەندیكای پارێزەرانی سەدە لەبارەی سەردانەكەیان بۆ ئیمراڵی و چاوپێكەوتن لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری زیندانیكراوی پەكەكە راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە ئاماژەیان بەوەکردوە؛ ئۆجەلان جەختی لە گرنگی مافی هیواکردوەتەوە و وتویەتی؛ ئەو بابەتە پەیوەستە بە ژیانی هەزاران کەسەوە.

لە بەشێکی دیکەی راگەیەندراوەکەدا کە پەیوەستە بە سەردانەکەیان لە 13ی تشرینی یەکەمی 2025 بۆ ئیمرالی هاتووە؛ لە سەردانەكەدا لەسەر رەوشی سیاسی و هەڵسەنگاندن و تێڕوانینەكانی ئۆجەلان گفتوگۆیان كردووە و  پێگەی یاسایی ئۆجەلان و مافی هیوا لە چوارچێوەی بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا یەكێكبووە لە تەوەرە سەركییەكان، كە لیژنەی ئەنجومەنی وەزیرانی ئەوروپا، لە 15ی ئەیلولی رابردوو داوای لە توركیا كردبوو، بەپێی بڕیاری دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا مافی هیوا دەستەبەر بكات.

ئەوەشیان خستوتەڕوو، ئۆجەلان ئاماژەی بۆ ئەوەكردوە، مافی هیوا هەنگاوێكە دەبێت دەوڵەت بیگرێتەبەر و جێبەجێبکات، ئەو بابەتە هەزاران كەس دەگرێتەوە و دەبێت بە شێوەیەكی یاسایی ئەنجام بدرێت.

ئۆجەلان پێداگریشیکردوە لە بانگەوازەکەی  27ی شوبات، کە پێویستە هەموو ئایین و مەزهەبەكان بتوانن بە ئازادی خۆیان دەرببڕن، هەموو كەسێكیش مافی هەیە گوزارشت لە نەتەوەی خۆی بكات و بە ئازادی بژی، تا ئیشتا کورد بە یاسا دانیپێدانەنراوە و پێویستە بە شێوەیەكی یەكگرتوو لە یاسای یەكگرتنی دیموكراسی جێگیر بكرێت.

ئۆجەلان بانگێشتی ئەو کەسانەی کردوە کە دەیانەوێت لێی تێبگەن بۆ قووڵکردنەوەی ئەم پرۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتییە، بۆ ئەوەی بتوانن جێبەجێی بکەن لەگەڵیدا بەشداری بکەن .

مافی هیوا، کە ئۆجەلان داوای جێبەجێکردنی دەکات، بریتییە لە یاسایەک یان مافێک کە لە دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا دەرچووە، بە پێی یاساکە هەر بەندکراوێک ماوەی زیاتر لە 20 ساڵ زیندانی بکرێت، دوای تێپەڕبوونی ئەو ماوەیە، مافی ئەوەی هەیە دووبارە پێداچوونەوە بکرێتە بە بڕیاری سزادانەکەیدا، یاخود بەمەرج ئازاد بکرێت.